Emperatòri
Imperatoria ostruthium
Apiaceae Umbelliferae
Àutri noum : Bijoun, Aregrot.
Noms en français : Impératoire, Benjoin.
Descripcioun :L'emperatòri o bijoun es uno planto coumuno en auto mountagno ounte trachis dins li relarg umide. Li fueio soun coumpausado de tres tros de tres fueioun denta. Li flour soun en gràndis oumbello de 20 à 50 rai. La cambo èi boutisso, sènso péu. Se recounèis peréu à soun fru de 4 à 6 mm e proun ala (1 à 1,5 mm - fotò).
Usanço :La racino (aregrot) èi vertuouso (pèr reviscoula...), èi poussible e se n'en servi coume sabourun. Li fueio, que sènton bon, soun manjadisso, pulèu cuecho en soupo o en tian, alor que la tijo sucrado e sucouso se croustejo crudo. Li fueio servien peréu en emplastro pèr gari li plago.
Port : Grando erbo
Taio : 0,4 à 1 m
Fueio : coumpausado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Imperatoria
Famiho : Apiaceae
Famiho classico : Umbelliferae
Ordre : Apiales
Coulour de la flour :
Blanco
Petalo : 5
Ø (o loungour) enflourejado : 7 à 10 cm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Jun à avoust
Liò : Fourèst fresco
- Ribiero
- Mountagno mejano
- Auto mountagno
Estànci : Subaupen à Aupen
Couroulougi : Ouroufito-Éuropenco
Ref. sc. : Imperatoria ostruthium L., 1753
(= Peucedanum ostruthium (L.) W.D.J.Koch, 1824 )
Fenoui-gros
Ferula communis
Apiaceae Umbelliferae
Àutri noum : Ferulo, Furulo, Ferlo.
Noms en français : Férule commune, Grande Férule.
Descripcioun :La ferulo es uno grando erbo que se vèi sus li bord d'autorouto, mai pas soulamen. La cambo èi boutisso, li brout de flour jauno s'estacon sus la tijo en zigue-zague que pòu faire fin qu'à 2 mètre. Li fru fan de 10 à 17 mm. Pèr la subsp. communis, presentado eici, soun bourda d'uno pichoto alo pourtado pèr uno partido pu minço.
Usanço :Dins d'ùni endré (Sardegno, Marrò), la cambo èi manjado à la braso. La fau bèn faire couire autramen èi empouisounanto. Li fedo que l'esbrouton podon agué d'emouragìo. La ferulo èi bèn couneigudo que servié pèr pica sus li pichot... e pulèu, alesti d'eisino, amoula li coutèu e atuba lou fiò.
Port : Grando erbo
Taio : 2,5 m
Fueio : coumpausado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Ferula
Famiho : Apiaceae
Famiho classico : Umbelliferae
Coulour de la flour :
Jauno
Petalo : 5
Ø (o loungour) enflourejado : 10 à 15 cm
Flourido : Printèms
Ivèr
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Febrié à mai
Liò : Ermas
- Autorouto
- Garrigo
- Roucas
Estànci : Termoumediterran à Mesoumediterran
Couroulougi : Estenoumediterrano
Ref. sc. : Ferula communis L., 1753